Οι φοιτητικές εκλογές σήμερα δεν διαφέρουν τελικά και πολύ από τις βουλευτικές ή τις νομαρχιακές εκλογές. Κάποιοι κερδίζουν, κάποιοι χάνουν, κάποιοι κινητοποιούνται και κάποιοι ψηφίζουν. Και συνήθως όλοι είναι λίγο-πολύ ευχαριστημένοι: άλλοι γιατί ανέβασαν το ποσοστό τους σε σχέση με την προηγούμενη χρονιά, άλλοι γιατί κατάφεραν να μην το ρίξουν, και άλλοι γιατί έπεσε το ποσοστό των αντιπάλων τους. Ωστόσο, παρά τις ιδεολογικές διαφορές, όλες οι σημερινές φοιτητικές παρατάξεις έχουν κάτι κοινό: 
κυοφορήθηκαν μέσα σε ένα υπόγειο φοιτητικό κίνημα τα τελευταία χρόνια της Χούντας και γεννήθηκαν την επαύριο του Πολυτεχνείου με κύρια αιτήματα τη διεξαγωγή γνήσιων φοιτητικών εκλογών, τη συγκρότηση δημοκρατικών φοιτητικών συλλόγων, την ελευθερία του λόγου και της ψήφου και φυσικά, την κατάργηση του χαφιεδισμού, του φακελώματος και της αυταρχικής βίας που είχαν ενσκήψει στο πανεπιστήμιο με την εγκαθίδρυση της δικτατορίας.
Τριαντατρία χρόνια μετράει σήμερα το φοιτητικό κίνημα και από αυτά, τα τελευταία είκοσι η ΔΑΠ-ΝΔΦΚ αναδεικνύεται σταθερά πρώτη δύναμη στις φοιτητικές εκλογές σε πανελλαδική κλίμακα, έχοντας αγγίξει ορισμένες χρονιές και ποσοστά της τάξης του 47%. Δε μένει λοιπόν, παρά να συμπεράνουμε ότι η (σχετική) πλειοψηφία των φοιτητών που κάθε χρόνο της δείχνει απλόχερα την εμπιστοσύνη της, αναγνωρίζει στις ιδέες και στα πρόσωπα των αρχηγών της τους όρους μιας ιδεολογικής συγγένειας και τους τρόπους μιας αποτελεσματικής εκπροσώπισης. Πράγματι, η ΔΑΠ μπορεί να καυχιέται ότι έχει καταλάβει τα προβλήματα του σύγχρονου Έλληνα φοιτητή και ότι βρίσκεται πάντα δίπλα του ικανοποιώντας όλες τις ανάγκες του: διοργανώνει τα καλύτερα φοιτητικά πάρτυ στα καλύτερα club και στα καλύτερα μπουζουκσίδικα, καθώς επίσης και τις καλύτερες εκδρομές σε μοδάτους νησιώτικους προορισμούς. Μοιράζει τις καλύτερες σημειώσεις πριν από τα μαθήματα και υποδεικνύει με 
ακρίβεια τα θέματα sos που βάζει κάθε καθηγητής στην εξεταστική, απαλλάσσοντας έτσι τους φοιτητές από τον κόπο να περνάνε το χρόνο τους στα αμφιθέατρα. Αποφεύγει συστηματικά τις «βαθυστόχαστες» πολιτικές συζητήσεις με τις άγνωστες για το μέσο Έλληνα φοιτητή φιλοσοφικές και ιστορικές αναφορές. Και τέλος, αποφεύγοντας κάθε είδους ελιτίστικη συμπεριφορά είναι ανοιχτή σε όλους ανεξαιρέτως. Από αυτή την άποψη, θα μπορούσε ακόμα να χαρακτηριστεί και πιο δημοκρατική σε σχέση με τις διάφορες αριστερές παρατάξεις που πριν δεχτούν να βάλουν στους κόλπους τους ένα φοιτητή τον περνάνε από ιερά εξέταση 
για τις πολιτικές του πεποιθήσεις, τη γνώμη του για την εξουσία, το αντιδεξιό του παρελθόν και το ποιόν των γονιών του. Γιατί λοιπόν να καταφύγει ο πρωτοετής φοιτητής σε κάποια αριστερή οργάνωση, που συν τοις άλλοις είναι και πολλές –πού να ξέρει ποιά είναι η σωστή για να διαλέξει – και να μην απευθυνθεί κατευθείαν στη φιλικότατη ΔΑΠ που δε θα τον κουράσει καθόλου γιατί θα πάει από μόνη της να τον βρει και να τον καθοδηγήσει – και που σημειωτέον είναι και μία, δεν μπερδέυεται – και η οποία φυσικά του εξασφαλίζει να περάσει και κανά μάθημα με τις σημειώσεις και τα sos που μοιράζει;‘Ετσι την πάτησε όμως φέτος η κακομοίρα η ΔΑΠ εν μέσω προεκλογικής περιόδου. Απ’τις σημειώσεις ή από κάτι παρόμοιο τελος πάντων, που μοίρασε στους φοιτητές υπό μορφή CD.
Άνοιξε ο φοιτητής το CD στο σπίτι του, και αντί να δει όπως ο τυφλός το φως του, είδε το ονοματεπώνυμο του, τον αριθμό του φοιτητικού μητρώου του, στοιχεία της καταγωγής του και της πολιτικής προτίμησής του καθώς και άλλα διακριτά γνωρίσματα της προσωπικότητας του ή της προσωπικής του ζωής, όπως π.χ. τα ονοματεπώνυμα των κολλητών του και των πρώην και νυν ερωτικών επαφών του. Ντόρος λοιπόν για το φακέλωμα και το χαφιεδισμό της ΔΑΠ και καταγγελίες για παραβίαση των ευαίσθητων προσωπικών δεδομένων!Ποιό φακέλωμα,όμως, και ποιό χαφιεδισμό; Μήπως και οι «καλοί», οι της αριστεράς, οι πολιτικοποιημένοι, τα ίδια δεν κάνουν πριν τις εκλογές; Δε μετρούν σιωπηρά ποιός μπορεί να τους ψηφίσει μπας και ανέβει λίγο το ποσοστό; Βέβαια η αριστερά μετράει τους ψήφους από μέσα της, δεν τους λέει δυνατά, ούτε τους καταγράφει για να τους αποθηκεύσει σε CD. Η ΔΑΠ όμως που έχει τόσους πολλούς ψηφοφόρους που είναι αδύνατο να τους θυμάται απ’έξω – πόσο μάλλον να τους καταμετράει– και που ενδιαφέρεται να προσυλητίσει και όσους τις ξέφυγαν, ανεξαρτήτως ράτσας, χρώματος δέρματος ή βαφής μαλλιών, πρέπει να χρησιμοποιεί πιο επιστημονικές μεθόδους για να μη χάνει το μπούσουλα. Εξάλλου, μεγάλη παράταξη, μεγάλη ευθύνη. Είναι δυνατόν να έρχεται η Παναγιώτα στο τραπεζάκι το πρωί και εσύ να μην ξέρεις ότι τα έχει με το Γιάννη –που είναι σημειωτέον και ΠΑΣΠίτης και σπουδάζει Ιατρική– να τη ρωτήσεις βρε αδερφέ, τι κάνει το αγόρι της, να δείξεις ένα ανθρώπινο ενδιαφέρον!
Ενώ το Βήμα της Κυριακής δημοσίευε τα «άπλυτα» της ΔΑΠ του Οικονομικού Πατρών, η ΕΡΤ είχε την ίδια μέρα σαν πρώτη είδηση τη συνάντηση του πρωθυπουργού με τους εκπροσώπους της ΔΑΠ. Παραπέμπω αυτολεξί το ρεπορτάζ: «Σήμερα το πρωί συναντήθηκε ο πρωθυπουργός κ. Κώστας Καραμανλής με μέλη της ΔΑΠ στο αναψυκτήριο της Αγίας Τριάδας στο Βύρωνα, προκειμένου να τους συγχαρεί για τις φοιτητικές εκλογές και να συζητήσει μαζί τους. «Αυτά τα παιδιά καθημερινά δίνουν αγώνα, δίνουν την ψυχή τους για πιο ποιοτικά πανεπιστήμια, για πτυχία με αντίκρυσμα, για μια καλύτερη παιδεία. Τους αξίζουν συγχαρητήρια» είπε χαρακτηριστικά ο πρωθυπουργός.»
Και γιατί να μην τα συγχαρεί τα παιδιά; Αφού φροντίζουν να κρατούν
το μέσο Έλληνα φοιτητή ακριβώς εκεί που είναι. Στο μέσο. Να τον πηγαίνουν στη Μύκονο και στα μπουζούκια, να τον αφήνουν χωρίς τύψεις να κάνει μία ξένοιαστη φοιτητική ζωή, χωρίς διάβασμα και χωρίς παρακολουθήσεις, να τον κάνουν να ξεχνά ότι μπήκε σε ένα κακό πανεπιστήμιο όπου αρκεί να διαβάσει κανείς τα sos για να περάσει το μάθημα, ξορκίζοντας τα χρόνια της πίεσης που πέρασε σε ένα ακόμα πιο κακό σχολείο. Κι εγώ, αν ήμουν ο Καραμάνλής, θα τους συνέχαιρα.
7 σχόλια:
Στο ένθετο ON/OFF της Κυριακάτικης Ελευθεροτυπίας διαβάζουμε ότι η ΔΑΠ στα ΤΕΙ Λάρισας έκανε πάρτι στις 6 Μαϊου με 'γκεστ σταρ' το βιαβόητο πλέον Παρασκευά της Πάνια, 'ερμηνευτή' του 'τραγουδιού' με το επαναλαμβανόμενο 'ΒΑΣ-ΒΑΣ, ο Παρασκευάς'. Η συσχέτιση του γεγονότος με τον Σαρκό που θέλει να εξαλείψει ό,τι μας κληροδότησε ο Μάης του '68 (με την αρωγή του Κουσνέρ προφανώς) είναι επιβεβλημένη...
Αγαπητή Χαριτίνη
Οδηγήθηκα στο ενδιαφέρον σου blog από αυτό του Αλέξανδρου (interactiveideas). Τα σχόλιά σου για τις φοιτητικές εκλογές εξαιρετικά εύστοχα. Μιας και το blog είναι υψηλού επιπέδου παραθέτω κάποια θεωρητικά σχόλια ως ερμηνευτικούς λόγους για την κατάσταση των φοιτητικών συλλόγων στην Ελλάδα.
Ένας θεωρητικός λοιπόν ο Olson με την ανακάλυψη της λογικής που διέπει τη συλλογική δράση στο The logic of collective action ανέτρεψε μια βασική παραδοχή, ότι κάθε συμφέρον θα εκπροσωπηθεί και ότι κάθε δυνητική ομάδα πίεσης τελικά θα οργανωθεί αν υπάρξει ανάγκη. Αυτό βέβαια είχε αμφισβητηθεί από μαρξιστικές κυρίως προσεγγίσεις με βάση την ανισότητα των διαθέσιμων πόρων και μέσων, αλλά ο Olson επικέντρωσε στο πρωταρχικό επίπεδο του ατομικού ορθολογισμού. Έτσι, αν τα άτομα είναι ορθολογικά, δηλαδή στοχεύουν στην μεγιστοποίηση της προσωπικής τους ευημερίας, δεν θα αναλάβουν δράση και δεν θα συγκροτήσουν οργάνωση αν δεν υπάρξει κάποια μορφή καταναγκασμού ή επιλεκτικά κίνητρα (selective incentives), δηλαδή ξεχωριστά ατομικά ανταλλάγματα από το συλλογικό αγαθό που επιδιώκεται αφού αυτό είναι κατά κανόνα δημόσιο ή πάντως αδιαίρετο που δεν μπορούν να αποκλειστούν οι τζαμπατζήδες (μετάφραση του Κων. Τσουκαλά από το free riders). Χωρίς τα επιλεκτικά κίνητρα οι μεγάλες ομάδες θα παραμείνουν όχι δυνητικές (potential) αλλά λανθάνουσες (latent), ενώ για τις μικρές υπάρχουν οι προϋποθέσεις συλλογικής δράσης με αφετηρία τον ατομικό ορθολογισμό (π.χ. μ’ αρέσει να το παίζω πρόεδρος). Υπό αυτή την έννοια, εξηγείται κατά τον Μαυρογορδάτο (στον οποίο κυρίως στηρίζεται η παρούσα προσέγγιση) και η ιδιαίτερη ελληνική περίπτωση όπου έχουμε πλήθος οργανώσεων χωρίς μαζική στήριξη αφού εδώ υπήρχε και συνεχίζει εν πολλοίς να υπάρχει πληθώρα επιλεκτικών κίνητρων τα οποία είτε είναι θεσμοθετημένα είτε προκύπτουν από την ένταξη σε πελατειακά δίκτυα (οπότε και γίνεται επιθυμητή η κατοχή αξιωμάτων λόγω ατομικού συμφέροντος). Κατεξοχήν τέτοια περίπτωση αποτελούν και οι φοιτητικοί σύλλογοι. Κρίνεται περιττό να αναφερθούν τα επιλεκτικά κίνητρα για έναν έλληνα φοιτητή ή νέο :p
Keep on the good work Χαριτίνη!
poly kalo
h dap-vas-ndf pianei pantws ton palmo
George,
Μετά την πρόσκληση που έκανε ο Σαρκό στον Κουσνέρ, η Πάνια δέχτηκε πρόσκληση από τον Καρατζάφέρη. Κοινώς, ζήσε Μάη μου να φας τριφύλλι.
Ευάγγελε!
Σ'ευχαριστώ πολύ για το εύστοχο σχόλιο σου το οποίο με χαροποίησε ιδιαίτερα και το οποίο εύχομαι να μην είναι το τελευταίο! Παρά το θαυμασμό που έχω για τον Όλσον, διατηρώ κάποιες επιφυλάξεις για το αν η θεωρία του πετυχαίνει τελικά να εξηγήσει την ανθρώπινη δράση συνολικά. Συγκεκριμένα, πιστεύω πως η θεωρία του Όλσον "δουλεύει" μονομερώς. Ενώ μας διαφωτίζει σχετικά με τους λόγους που κρατούν τα άτομα μακριά από τη συλλογική δράση στη βάση του ατομικού όφελους, αποτυγχάνει να εξηγήσει γιατί κάποιες φορές οι άνθρωποι αποφασίζουν να δράσουν χωρίς προφανές ή και χωρίς κανένα όφελος (έχω υπόψη μου το παράδειγμα του εθελοντισμού). Επίσης ο Όλσον ξεκινάει ως οικονομολόγος από μία οικονομική βάση η οποία πολλές φορές με ξενίζει και μου φαίνεται ανιστορική. Σχετικά με τη θεωρία της ορθολογικής επιλογής, μου αρέσει πολύ το έργο του Jon Elster που ξεκινάει από μία περισσότερο κοινωνιολογική-φιλοσοφική βάση που μου είναι και πιο οικεία.
Σε κάθε περίπτωση, παρόλο που κι εγώ ανήκω σε μία σχολή σκέψης που παίρνει ως σημείο εκκίνησης της τους ανθρώπους και τη δικαιολόγηση που δίνουν οι ίδιοι για τις πράξεις τους, πιστεύω ότι για να κατανοήσουμε την ανθρώπινη δράση,πρέπει να λάβουμε υπόψη μας και την κοινωνική συνθήκη μέσα στην οποία λαμβάνει χώρα η εκάστοτε δράση.
Αγαπητή Χαριτήνη
Σε ευχαριστώ για τα καλά σου λόγια. Ξέρεις εκτός από δυο-τρία σχόλια στο blog του Αλέξανδρου δεν είχα πουθενά αλλού αναρτήσει την γνώμη μου και για να είμαι ειλικρινής δεν έχω καταλάβει ακόμα πια, πόση κλπ πρέπει και επιτρέπεται να είναι η συμβολή με σκέψεις στο blog κάποιου άλλου (αναμένω απαντήσεις από την εμπειρία όλων).
Σχετικά δε με το σχόλιο περί Όλσον και την απάντησή σου, θέλω να σου πω ότι βρίσκω ακόμα πιο πετυχημένα τα σχόλιά σου και από την ίδια την τοποθέτησή μου. Παράλογο ε; Εξηγούμαι αμέσως. Καταρχήν απεχθάνομαι την εμμονή της μονιστικής εξήγησης που έχουν συνήθως οι κοινωνικοί επιστήμονες. Σύμφωνα με την παραπάνω - για όσους δεν γνωρίζουν - λόγω της πολυπλοκότητας και της εκτατικής αναοριοθέτησης των κοινωνικών φαινομένων οι κοινωνικοί επιστήμονες ολισθαίνουν σε μια προσπάθεια να διεκδικήσουν για τον εαυτό τους ένα μοναδικό τρόπο ερμηνείας που δεν θα ταιριάζει με κανενός άλλου. Με απλά λόγια λέω, δεν είναι κακό και να συμφωνούμε ενίοτε. Ειδικά για τα περί Όλσον, τα ανέφερα σε σχέση με την αιτιολόγηση της ελληνικής περίπτωσης όπου έχουμε πλήθος οργανώσεων χωρίς μαζική στήριξη. Αφορούσε δηλαδή μόνο την διάσταση των φοιτητικών παρατάξεων ως ομάδες πίεσης. Συμφωνώ με το «διατηρώ κάποιες επιφυλάξεις για το αν η θεωρία του πετυχαίνει τελικά να εξηγήσει την ανθρώπινη δράση συνολικά». Πράγματι εδώ μάλλον έχουμε δίκιο. Η ανάλυσή του είναι περιοριστική (πάνε και πόσα χρόνια άλλωστε). Παρόλο που έγιναν και από άλλους σχετικά αξιόλογες προσπάθειες - έχω στο νου μου το νομπελίστα Γκάρι Μπέκερ που επιχειρηματολογούσε για την ύπαρξη οικονομικού κινήτρου πίσω από κάθε δράση - δεν έχει κατορθωθεί να δικαιολογηθεί η ανθρώπινη δράση μόνο επί τη βάση των ωφελιμιστικών κινήτρων. Το ζήτημα του εθελοντισμού πάντως που θέτεις νομίζω είναι και αυτό κάπως περιοριστικό (υπάρχει συζήτηση για το κυνήγι του συμβολικού κεφαλαίου κλπ). Θα προτιμούσα τη ρητορική περί της κοινωνιολογίας του δώρου - όπως τουλάχιστον βασίζεται στο έργο του Μαρσέλ Μος. Η σχολή στην οποία λες ότι ανήκεις - για την οποία σχετικά λίγα γνωρίζω αλλά φιλοδοξώ να μάθω στην πορεία των δικών μου επιστημονικών αναζητήσεων - παρουσιάζεται εξ όσων γνωρίζω πολύ «γοητευτική» για την ερμηνεία της ανθρώπινης δράσης αλλά θα προτιμήσω να κρατήσω την κονστρουξιονιστική παράμετρο την οποία βάζεις στο τέλος γιατί απλά μου ταιριάζει περισσότερο ;p
Ευάγγελε,
Χωρίς να μπορώ να μιλήσω εξ ονόματος όλων των μπλόγκερ, πιστεύω ότι κανένας δε θα δημοσίευε το "ημερολόγιο" του αν δεν ήθελε να τον διαβάζουν και να τον σχολιάζουν. Από κει και πέρα υπάρχουν κάποια μπλογκ που ενθαρρύνουν τα σχόλια περισσότερο και κάποια που τα ενθαρρύνουν λιγότερο. Το δικό μου μπλογκ ανήκει στην πρώτη κατηγορία. Θα ήθελα τα ποστ που γράφω να είναι μία αφορμή για συζήτηση.
Όσον αφορά τώρα τους κοινωνικούς επιστήμονες έχω την αίσθηση ότι ίσως τους έχεις παρεξηγήσει! Εμμονές έχουν μάλλον πολλές -ποιος δεν έχει- αλλά η μοναδικότητα της θεώρησης τους δεν είναι μία από αυτές. :-) Η ανταλλαγή ιδεών, εμπειρικών δεδομένων και μεθόδων προσέγγισης ανάμεσα στις κοινωνικές επιστήμες (κοινωνιολογία, ανθρωπολογία, ιστορία, γλωσσολογία κ.ά.) είναι σήμερα πιο συχνή από ποτέ.
Επειδή εξέφρασες την επιθυμία να γνωρίσεις τη σχολή σκέψης στην οποία ανήκω παίρνω το θάρρος να σου συστήσω δύο βασικά βιβλία. Το πρώτο των Βολτανσκί και Τεβενό τιτλοφορείται On justification: Economies of worth και το δεύτερο των Μπολτανσκί και Τσιαπελό The new spirit of capitalism. Μπορείς να τα βρεις στο amazon στο ακόλουθο link : http://www.amazon.com/s/ref=nb_ss_gw/104-3266174-0223923?url=search-alias%3Daps&field-keywords=Boltanski
Πρόκειται για μία κοινωνιολογία που προέρχεται από τη γαλλική φαινομενολογία αλλά έχει δεχτεί επιρροές από τον πραγματισμό (του Peirce,του James και του Dewey) τη σημειωτική του Morris, τη γλωσσολογία (των Ducrot, Todorv, Chomsky) και τη θεωρία των ομιλιακών ενεργημάτων του Austin. Κύριοι εκφραστές αυτής της κοινωνιολογίας που λέγεται πραγματιστική (κυρίως λόγω μεθόδου) είναι οι Bruno Latour, Luc Boltanski, Laurent Thevenot και άλλοι λιγότερο γνωστοί εκτός Γαλλίας. Δυστυχώς δεν έχει μεταφραστεί ακόμα τίποτα δικό τους στα ελληνικά παρόλο που το πραγματιστικό στύλ στις κοινωνικές επιστήμες μετράει ήδη πάνω από είκοσι χρόνια ζωής.
Δημοσίευση σχολίου